De verschillende therapievormen
Gezinstherapie (hechtingsgericht)
Het inzetten van hechtingsgerichte gezinstherapie heeft als doel om een veilige hechtingsrelatie tussen jullie en je kind(eren) te stimuleren. Er kunnen verschillende redenen zijn waardoor het niet vanzelfsprekend is dat je kind zich veilig voelt en zich durft te uiten. Dit kan zich voordoen als het kind nog heel jong is en er bijvoorbeeld veel onrust is geweest in de zwangerschap of in de eerste jaren na de geboorte. Maar ook kunnen er gaandeweg situaties zijn ontstaan die invloed hebben op de relatie die je met je kind ervaart. Dit kan echt van alles zijn. Feit is dat het dan belangrijk is om samen weer een weg te gaan vinden om weer echt met elkaar in verbinding te komen.
Zo kan er sprake zijn geweest van een heftige (traumatische) gebeurtenis binnen het gezin of omgeving, is er wellicht sprake geweest van een ziek gezins- of familielid, speelt er individuele problematiek bij een van de ouders, heeft er een scheiding plaatsgevonden of zijn er andere ingrijpende gebeurtenissen geweest. Talloze redenen waardoor er onbewust iets kan zijn ontstaan in de verbinding met je kind(eren). Het is heel begrijpelijk dat een kind zich bijvoorbeeld terugtrekt als er iets met één van de ouders, of beide ouders aan de hand is. Dan maar even niet deelt waar het zelf last van heeft of juist de aandacht heel erg naar zich toe trekt door negatief gedrag te laten zien om zo de aandacht van de ouders af te halen. Ook bij het kind zijn dit onbewuste gedragingen. Net zoals je er als ouders niet voor kiest om minder beschikbaar te zijn voor je kind.
Of je nu een jong kind, een kind in basisschoolleeftijd of een kind in de puberteit hebt, hechtingsgerichte gezinstherapie is op alle momenten inzetbaar. Ik maak hiervoor gebruik van twee verschillende modellen.
De doelen van de hechtingsgerichte gezinstherapie nog even op een rij:
- Het stimuleren van een veilige hechtingsrelatie, het verbeteren van de relatie en verbinding tussen ouders en kind.
- Het bieden van ruimte en vaardigheden om in gesprek te komen over emoties die er spelen. Zo wordt het gemakkelijker om emoties naar elkaar te uiten en deze te accepteren zodat dergelijke problemen in de toekomst niet meer hoeven te ontstaan.
- Het leren begrijpen van elkaar.
- Gaandeweg ontdekken we wat gemaakt heeft dat de ander zich niet heeft kunnen of durven uiten. Zijn er ergens teleurstellingen, kwetsingen of verdriet ontstaan waardoor dit moeilijker is geworden?
- De therapeut zal ruimte geven ook aan hetgeen niet gezegd wordt.
De samenstelling van de gesprekken zal wisselend zijn. Bij jonge kinderen vindt er vaak een start plaats met alleen de ouders om vervolgens ook de kinderen aanwezig te laten zijn. Bij iets oudere kinderen is de start vaak gezamenlijk maar zullen er mogelijk ook gesprekken alleen met ouders of kind plaatsvinden om daarna weer over te gaan op gezamenlijke gesprekken.
Het is belangrijk dat iedereen de ruimte krijgt om zich te uiten, te gaan ontdekken en ervaren om vervolgens hier iets mee te kunnen in de gezamenlijke contactmomenten.
Met het jonge kind is spelen een belangrijke manier om ons te laten zien waar het zich mee bezig houdt en wat er bij hem of haar speelt. Het volgen van het spel van het kind gebruik ik dan ook vaak om te komen tot de onderwerpen die op dat moment belangrijk zijn.
Partner-, en relatietherapie
Soms lukt het samen niet meer om elkaar nog écht te zien, zijn er veel ruzies of discussies, worden er over en weer veel verwijten gemaakt en raken partners steeds verder van elkaar verwijderd. Dan is het goed om hulp te zoeken. Met het aangaan van therapie doorbreek je de normale manier van communicatie met elkaar. De vragen die je gesteld worden zetten je aan tot denken maar vooral de antwoorden van je partner maken dat je mogelijk weer op een andere manier naar hem of haar kunt kijken. Ik hoor mensen vaak zeggen dat het hen weer milder heeft gemaakt in het contact met de ander. Dat het fijn is om te weten wat er achter het gedrag van de ander schuilgaat, welke emoties er leven en hoe deze ontstaan zijn. Soms ligt de oorsprong hiervan niet eens in de huidige relatie. Het is een gezamenlijke ontdekkingsreis waarin jullie van elkaar ontdekken wat er werkelijk speelt, welke pijnen aangeraakt worden in het contact met elkaar en welke behoeftes er zijn.
Hoe mooi is het om elkaar dit te gunnen om zo te onderzoeken of jullie in staat zijn de relatie weer zo te vormen dat iedereen zich er weer prettig bij voelt?
Individuele therapie
Binnen de individuele systeemtherapie kun je de relatie met jezelf onderzoeken maar ook die met je omgeving. De relatie met jezelf gaat veelal over zelfwaarde; wat ben je over jezelf gaan geloven, wat vind je jezelf waard en hoe komt dit tot uiting in de contacten die je aangaat met anderen.
Zo kan het interessant zijn om te bespreken welke normen en waarden je van huis uit hebt meegekregen. Welke van die waarden en normen heb je overgenomen, hoe ging men in het gezin van herkomst om met heftige gebeurtenissen (welke overlevingsmechanismen heb je meegekregen), en welke gedragspatronen zijn er zichtbaar (geweest) in de relaties met mensen om je heen?
Ook zal het relevant kunnen zijn om te kijken naar hetgeen je meegekregen hebt op het gebied van intimiteit en hechting.
Het spreken over bovenstaande zal leiden tot inzicht, welke je de mogelijkheid geeft om over te gaan tot verandering.
Onderzoeksvragen kunnen bijvoorbeeld zijn;
- Wat maakt dat ik toch steeds dezelfde soort partners aantrek?
- Waarom lopen mijn relaties steeds stuk?
- Zou er contactherstel kunnen plaatsvinden met mijn familie?
- Wat te doen als mijn partner niet in therapie wil maar ik wel heel graag wil dat er iets verandert?
- Wie ben ik nou echt, wat is mijn identiteit?
- Hoe zorg ik ervoor dat patronen zich niet van generatie op generatie blijven herhalen? Wat wil ik hierin mijn kinderen meegeven?
- Wat gebeurt er tussen mij en mijn collega’s?
- Hoe ga ik om met mijn scheiding?
- Waarom is intimiteit zo lastig voor mij?
- Waarom laat ik mensen maar niet mijn ware ik zien?
Therapiegroep 'Nu jouw leven'
Waarom deze groep
Deze therapiegroep is voor vrouwen die
conflicten zijn gaan vermijden, niet goed
weten wat ze willen en voelen en zijn gaan
pleasen. Dit gedrag komt vaak voort uit angst voor afwijzing of om stress te verlichten wat ook veilig verbinden erg ingewikkeld maakt.
Op korte termijn kan dit gedrag spanning
verminderen en een gevoel van veiligheid
geven, maar op de langere termijn kan het
schadelijk zijn voor je geestelijke gezondheid.
Deze respons komt voort uit weerloosheid
die ontstaan is tijdens stressvolle periodes,
waarbij men niet vecht of vlucht, maar
zichzelf bevriest en pleasend gedrag vertoont.
Dit overlevingsmechanisme is
geprogrammeerd geraakt in het
onderbewustzijn, waardoor je onbewust
steeds meer de verbinding met jezelf
verloren hebt.
Vaak zijn het mensen die prima functioneren in de ogen van anderen, maar weinig voelen.
Ze doen gewoon hun dagelijkse dingen, maar weten niet echt wat ze willen. Zij voelen zich afgevlakt, nooit echt heel blij, spontaan, uitgelaten, boos, somber of verdrietig. Op het moment ze wel dingen gaan voelen schrikken ze hier vaak van, omdat ze dit ervaren als ongewoon. Onbekend maakt ook onbemind.
Vaak zijn het mensen die in hun hoofd zijn
gaan leven en makkelijk dingen kunnen
verklaren en uitleggen.
Je kunt dit ook een functionele freeze
(bevriezing) noemen, een trauma respons
waarbij gevoel afgesneden moest worden
omdat dit destijds (meestal als kind) niet
verwerkt kon worden. Een destijds nuttig
overlevingsmechanisme, maar nu niet meer functioneel.
Door gevoelens af te snijden, sluit je niet
alleen de nare gevoelens uit, maar ook de
fijne. Door zicht te krijgen op deze mechanismen, door weer verbinding te maken met je gevoelens en ervaringen, door te begrijpen hoe dit werkt kun je weer ontdekken hoe je meer kunt genieten van je leven en ga je meer vervulling ervaren. Je gaat je eigen leven weer in eigendom nemen.
Onze ervaring is dat het delen en werken in
een groep hierbij zeer helpend kan zijn.